[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Demokratycznych Wyborów w NSZZ  Solidarność , które odbyło się w Szczecinie 5 sierpnia
1989r. W swojej uchwale z 5 sierpnia 1989r. uczestnicy Porozumienia wezwali Sejm i Senat,
w tym posłów i senatorów,  którzy zostali wybrani korzystając z autorytetu Solidarności do
podjęcia natychmiastowych działań politycznych mających na celu zmianę polityki
gospodarczej obecnie realizowanej przez władze PRL 212. Już po desygnacji Tadeusza
Mazowieckiego na szefa rządu Grupa Robocza wydała 9 września 1990r. na spotkaniu w
Katowicach kolejne oświadczenie w sprawie wzrostu cen. Wskazano w nim, że wzrost cen
nie ma związku z  żadnymi istotnymi zmianami w strukturze własnościowej i organizacyjnej
polskiej gospodarki , a równocześnie  byłoby niepowetowaną szkodą, gdyby nadzieje
związane z powołaniem pierwszego niekomunistycznego premiera w historii PRL miały
zostać zawiedzione 213. To stanowisko Grupy Roboczej zostało poparte przez uczestników
Porozumienia na Rzecz Przeprowadzenia Demokratycznych Wyborów w NSZZ
 Solidarność na spotkaniu, które odbyło się w Będzinie 9 września 1989r.214 Równocześnie
uczestnicy Porozumienia w swoim oświadczeniu przedstawili dramatyczną sytuację
społeczno-gospodarczą kraju (drożyzna, spekulacja, wielogodzinne kolejki), wskazując przy
tym pojawienie się takich negatywnych zjawisk jak: malejącą wiarygodność związków
zawodowych, w tym również NSZZ Solidarność, zanikającą solidarność ludzi pracy, nasilenie
zjawisk egoizmu społecznego, utrzymywanie  haniebnych i nieżyciowych przepisów prawa
pracy215. Sygnatariusze tego dokumentu z jednej strony zadeklarowali, że  jako Polacy
wspierać będziemy całym sercem działania prowadzące do odzyskania niepodległości
państwa, suwerenności narodu i wolności obywatelskich 216. Równocześnie jednak
oświadczyli:  Oczekujemy też, że rząd przez Niego (tj. Tadeusza Mazowieckiego) kierowany
stworzy i zrealizuje program takiej przebudowy naszej gospodarki, by zaczęła ona tworzyć
dobrobyt na miarę naszych możliwości  kraju bogatego w surowce i ziemię oraz
dysponującego zdolnymi, wykształconymi i przedsiębiorczymi obywatelami. Wymagać to
208
tamże, str. 85
209
tamże, str. 88
210
tamże, str. 90
211
tamże, str. 91
212
tamże, str. 106
213
tamże, str. 91-92
214
tamże, str. 106
215
tamże, str. 106
216
tamże, str. 106
będzie odejścia od prób wcielania i naprawiania komunistycznej utopii i skorzystania ze
sprawdzonych wzorców krajów zachodnich 217.
Już po powstaniu rządu Tadeusza Mazowieckiego, swoje  najwyższe zaniepokojenie
sytuacją w kraju wyraziła Grupa Robocza w oświadczeniu przyjętym w A
odzi w dniu 23
września 1989r.218 Stwierdzono w nim m.in.:  Zaufania do rządu z pewnością nie powiększą
wypowiedzi niektórych jego członków, przejmujących nonszalancko-arogancki styl swoich
PZPR-owskich poprzedników. Dotyczy to niestety także ludzi tak zasłużonych dla opozycji
jak Jacek Kuroń.
Oczekujemy, że:
1. Premier Tadeusz Mazowiecki przywoła do porządku ministra Jacka Kuronia, który swym
zachowaniem podważa zaufanie do nowego rządu.
2. Premier Tadeusz Mazowiecki w ciągu najbliższych dwóch tygodni przedstawi
harmonogram przemian gospodarczych i towarzyszących im niezbędnych zabezpieczeń
socjalnych.
3. Rząd podejmie natychmiast interwencyjne działanie dla zapewnienia zaopatrzenia ludności
w podstawowe artykuły codziennego użytku. 219
Wystosowano równocześnie Apel do członków i organizacji NSZZ  Solidarność , w którym
mimo negatywnych ocen zawartych w oświadczeniu, zaapelowano  by decyzje strajkowe
podejmowane były po wyczerpaniu wszelkich innych możliwości  dopiero wówczas gdy nie
dadzą rezultatu ani negocjacje, ani pogotowie, ani strajk ostrzegawczy 220. Oba te dokumenty
zostały poparte przez uczestników Porozumienia na Rzecz Przeprowadzenia
Demokratycznych Wyborów w NSZZ  Solidarność na spotkaniu, które odbyło się w
Będzinie 7 paz
dziernika 1989r. w Piotrkowie Trybunalskim221.
Dramatyzm ówczesnej sytuacji społeczno-gospodarczej, a z drugiej strony metody działania
rządu i próby reakcji na nią tego nurtu  Solidarności dobrze oddaje Oświadczenie w sprawie
polityki płac Grupy Roboczej wydane w A
odzi 11 listopada 1989r.:
 Jesteśmy w najwyższym stopniu oburzeni oświadczeniami p. min. Jacka Kuronia, w których
zakłada on konieczność uzupełniania dochodów pochodzących z pracy (najniższych płac, rent
i emerytur) świadczeniami o charakterze charytatywnym. Taka polityka jest nie do przyjęcia
jako naruszająca godność ludzi pracy i sens pracy. Płaca, nawet ta najniższa, renta, emerytura,
muszą być na takim poziomie, by wystarczały dla zapewnienia godnego życia rodzinie
pracowniczej. Praca w pełnym wymiarze godzin musi zapewnić byt temu, który ją wykonuje i
jego rodzinie 222.
Oświadczenie to zostało poparte przez uczestników Porozumienia na Rzecz Przeprowadzenia
Demokratycznych Wyborów w NSZZ  Solidarność na spotkaniu, które odbyło się w
Bydgoszczy 18 listopada 1989r.223
Ponownie w sposób dramatyczny wypowiedzieli się uczestnicy Porozumienia na Rzecz
Przeprowadzenia Demokratycznych Wyborów w NSZZ  Solidarność w dniu 13 stycznia
1990r. na spotkaniu, które odbyło się we Wrocławiu. W Uchwale nr 3 stwierdzono, że
program gospodarczy rządu jest antymotywacyjny, a  nomenklatura bogaci się kosztem
nędzy reszty społeczeństwa, domagano się rekompensaty spadku realnych dochodów
pracowników i emerytów, specjalnej osłony dla rodzin wielodzietnych i osób najuboższych
oraz zmiany polityki wobec rolników 224.
217
tamże, str. 106
218
tamże, str. 92
219
tamże, str. 92-93
220
tamże, str. 93
221
tamże, str. 93
222
tamże, str. 94
223
tamże, str. 85
224
tamże, str. 116
NSZZ  Solidarność -80
Powstająca w roku 1990  Solidarność -80 stanęła w obliczu dramatycznej sytuacji społeczno-
gospodarczej, działań rządu T. Mazowieckiego i skutków tzw. planu Balcerowicza.
Równocześnie ważnym wydarzeniem politycznym końca roku 1990 stały się wybory
prezydenckie.
Krajowa Komisja Porozumiewawcza NSZZ  Solidarność -80 w oświadczeniu przyjętym 8
września 1990 roku w Olsztynie, a powstałym na rocznicę szczecińskiego Sierpnia 1980,
sformułowała hasło  Nowej Umowy Społecznej w postaci 19 postulatów225. Faktycznie
więc, w kilkanaście miesięcy, które minęły od przełomu roku 1989  Solidarność -80
dokonała w wyrazisty sposób jego podsumowania. Warto przyjrzeć się bliżej tamtym
postulatom, dobrze oddającym nie tylko ducha tamtego okresu historii, ale także ukazującym
powody pogłębiającego się rozłamu w ruchu  Solidarności . W pierwszym z nich domagano
się, by kontraktowy parlament nie przyjmował nowej konstytucji, a w drugim żądano pilnego
przeprowadzenia w pełni demokratycznych wyborów prezydenckich i parlamentarnych. Dwa
ostatnie postulaty, które też można określić jako polityczne, dotyczyły szybkiego podziału
majątku RSW  Prasa-Książka-Ruch oraz CRZZ i PZPR  między istniejące siły społeczno-
polityczne oraz odwołania ówczesnego kierownictwa radia i telewizji oraz  ustanowienia w
jak najkrótszym czasie w pełni pluralistycznego społecznego nadzoru nad funkcjonowaniem
tych ważnych dla rozwoju demokracji środków przekazu 226. Po roku funkcjonowania w
nowej rzeczywistości, liderzy  Solidarności -80 nie mieli więc złudzeń, że akurat monopol
tylko jednych sił ideowo-politycznych w sferze środków masowego przekazu, zaważy na
przyszłym kształcie III RP. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum