[ Pobierz całość w formacie PDF ]
inter ili amba. Sed tio jam okazas ne nur en la vivo kaj
ne nur e hundoj.
Pretere dirite, la gudritajn barilojn, etendiantaj mult-
loke je centoj kaj centoj da kilometroj la la marbordo,
oni eluzis por edukaj celoj; la la tuta longo ili estis pri-
pentritaj per grandaj surskriboj kaj sloganoj konvenaj por
la salamandroj, ekzemple: VIA LABORO-VIA SUKCESO-
ELUZU IUN SEKUNDON! LA TAGO HAVAS NUR 86
400 SEKUNDOJN! IU NUR TIOM VALORAS, KIOM
DA LABORO LI PLENUMAS. UNU METRON DE LA
DIGO VI POVAS KONSTRUI DUM 57 MINUTOJ!
KIU LABORAS, SERVAS AL IUJ. KIU NE LABORAS,
NE MANU!
Kaj tiel plu. Konsiderante, ke la lignotabulaj bariloj
borderis en la tuta mondo pli ol tricent mil kilometrojn da
marbordoj, ni scias imagi, kiom da instigaj kaj enerale
utilaj sloganoj tie troviis.
252
MILITO KONTRA SALAMANDROJ
eLIBRO
19 Komp. la unuan salamandran proceson, okazinta en Dur-
ban, kaj kiu estis abunde komentita en la mondgazetaro
(vidu eltranaojn de sinjoro Povondra). Havenofico en A.
okupadis laborlokon de salamandroj. Tiuj dumtempe tiel
multiis, ke en la haveno ili ne plu havis sufie da loko;
kelkaj junsalamandraj kolonioj do eklois en la irkaaj
bordoj. Bienulo B., al kies terpecoj apartenis parto de la
menciita bordo, postulis, ke la havenofico elloigu siajn
salamandrojn el lia privata bordo, ar tie li havas sian pri-
vatan banejon. La havenofico oponis, ke tio ne rilatas in;
tuj kiam la salamandroj eklois sur terpecoj de la plen-
danto, ili iis lia privata posedao. Dum la traktado pro-
porcie treniis, komencis la salamandroj (parte pro la de-
naska instinkto, parte pro laborfervoro, al ili memorfik-
sita per eduko) sen respektiva ordono kaj permeso kon-
strui digojn kaj haven-basenojn sur bordoj de sinjoro B.
Tiam sinjoro B. prezentis al la koncerna ofico akuzon pro
damao de sia posedao. En la unua instanco la akuzo
estis rifuzita kun motivigo, ke la posedao de sinjoro B. ne
estis per la digoj damaita, sed pliperfektigita. La dua in-
stanco pravigis la akuzantan partion en tio, ke neniu es-
tas devigata toleri sur sia terpeco bredbestojn de sia naj-
baro, kaj ke la havenofico en A. garantias por iaj dama-
oj kazitaj de la salamandroj, same kiel kampulo kom-
pensas damaojn, kiujn kazis al la najbaro lia brutaro.
La akuzita partio kompreneble obetis, ke i ne povas
garantii por la salamandroj, ar i ne povas ilin fermi en
la maro. Post tio la juisto deklaris, ke liaopinie necesas
rigardi la damaojn faritajn de la salamandroj same kiel
damaojn kazitajn fare de kokinoj, kiujn anka ne eblas
253
MILITO KONTRA SALAMANDROJ
eLIBRO
enfermi, ar ili scias flugi. Reprezentanto de la havenofico
demandis, kiamaniere do lia kliento devas elloigi la sa-
lamandrojn a igi ilin al tio, ke ili mem forlasu la priva-
tan bordon de sinjoro B. La juisto respondis, ke la afe-
ro ne koncernas la tribunalon. La reprezentanto deman-
dis, kion la respektinda juisto opinius, se la akuzita ofico
igus la nedeziratajn salamandrojn pafekstermi. Post tio la
juisto respondis, ke tion, kiel la brita entlemano, li opi-
nius ekstreme malkorekta procedo kaj krome atenco de
la asrajto de sinjoro B. La akuzita partio estas do deviga-
ta unuflanke elloigi la salamandrojn el la privata pose-
dao de la akuzanto, aliflanke kompensi la damaojn tie
kazitajn per digoj kaj reguligo de la bordo kaj nome tiel,
ke i refaros tiun bordopecon en la originan staton. La re-
prezentanto de la akuzita partio poste metis demandon,
u oni darfas uzi por la malkonstruado la salamandrojn.
La juisto respondis, ke liaopinie ne, ar tion ne perme-
sos la akuzanto, kies edzino abomenas salamandrojn kaj
ne povas banii sur la bordo, naza pro la salamandroj.
La akuzita partio oponis, ke sen la salamandroj i ja ne
povas forigi digojn, konstruitajn sub la marsurfaco. Post
tio la juisto deklaris, ke la tribunalo nek volas nek povas
decidi pri la teknikaj detaloj; la tribunaloj ekzistas i tie
por gardi la posedrajtojn, kaj ne por prijui, kio estas re-
aligebla kaj kio ne. Per tio la afero el la jura flanko estis
finita; ne estas konate, kiel la havenofico en A. elvenis el
i tiu peniga situacio; sed la tuta kazo montris, ke la sa-
lamandran problemon tamen nur necesos ordigi per no-
vaj juraj rimedoj.
254
MILITO KONTRA SALAMANDROJ
eLIBRO
20 Pluraj opiniis la egalrajtecon de la salamandroj tiel la-
vorte, ke ili postulis, ke la salamandroj povu okupi kiajn
ajn publikajn oficojn en la akvo kaj sur la tero (J. Cour-
taud); a ke el ili estu kreitaj plenarmitaj submaraj regi-
mentoj kun la propraj enprofundaj komandantoj (em. ge-
neralo Desfours); e tio, ke estu permesataj intermiksitaj
geedzioj inter homoj kaj salamandroj (advokato Louis
Pierrot). Natursciencistoj kontrais, ke tiaj geedzioj ne-
pre ne estas eblaj; sed maitre Pierrot deklaris, ke ne temas
pri la natura eblo, sed pri la jura principo, kaj ke li mem
estas preta edzinigi al si salamandran femalon, por pruvi,
ke la menciita reformo de la geedza rajto ne restos nur
sur papero. (M. Pierrot pli poste iis tre elserata advoka-
to en divorc-aferoj).
(En i tiu kroma konekseco estu menciite, ke nome en
la usona gazetaro de temp al tempo aperis informo pri
knabinoj, kiuj ladire dum la banado estis sekse perfor-
titaj de salamandroj. Tial en Usono multiis kazoj, kiam
salamandroj estis kaptataj kaj linataj, efe tiparumataj.
Vane sciencistoj protestis kontra i tiu popola kutimo
asertante, ke pro la anatomiaj kazoj simila krimo flanke
de la salamandroj estas fizike ekskludita; multaj knabinoj
uris, ke ili estis enataj de salamandroj, per kio por iu
usta amerikano la afero estis klara. Pli poste la atata
tiparumado de salamandroj estis almena tiel limigata,
ke i rajtis okazi nur sabate kaj sub inspekto de fajrobri-
gadanoj. Tiam anka estiis Movado kontra linado de
salamandroj, fronte de kiu staris la nigra pastoro Robert
J. Washington kaj al kiu anonciis centmiloj da membroj,
kompreneble preska senescepte nur negroj. La amerika
255
MILITO KONTRA SALAMANDROJ
eLIBRO
preso komencis aserti, ke la movado estas politika kaj
renversema; tial okazis agresoj kontra la negraj kvarta-
loj kaj estis brulmortigitaj multaj negroj, preantaj en siaj
preejoj por Fratoj Salamandroj. La indigno kontra ne-
groj atingis kulminon, kiam de la brulanta negra preejo
en Gordonville (L.) ekbrulis la tuta urbo. Sed i tio apar-
tenas al la historio de la salamandroj nur nerekte.)
El la civilaj aranoj kaj avantaoj, kiujn la salamandroj
vere ricevis, ni citu almena kelkajn: iu salamandro es-
tis enskribita en la Salamandra Matrikulo kaj registrita en
loko de sia laboro; i devis havi oficialan permeson por
restado; i devis pagi kap-imposton, kiu anstata i pa-
gis ia posedanto kaj deprenis in de ia nutrado (ar la
salamandroj ne ricevis salajron en mono); same i devis
pagi lupagon el la loata bordo, komunumajn alpagojn,
depagojn por establo de la lignotabula barilo, lernejan
takson kaj aliajn publikajn arojn; simple ni devas lojale
[ Pobierz całość w formacie PDF ]